مددکاران اجتماعی به خانواده ها کمک میکنند تا روابط خود را بهبود بخشیده و با موقعیت های دشوار مانند طلاق، بیماری یا سوگ مواجه شوند. آنها از طریق فرآیند مشاوره:
- خانواده را هدایت میکنند؛
- با کمک به آنها مشکلات را شناسایی و اهداف را تعیین می کنند؛
- و برای یافتن راه حل اقدام میکنند؛
- مددکاران اجتماعی در وضعیتهای بحرانی، نظیر غفلت، سوء مصرف مواد مخدر یا خشونت، ممکن است از اقدامات قانونی استفاده کنند.
از نقشهای مددکاران اجتماعی در مشاوره خانواده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تسهیل ارتباطات
مددکاران اجتماعی اغلب با تشویق اعضای خانواده، به برقراری ارتباط یاری می رسانند. گاهی اوقات اعضای خانواده بعد از گذشت چند ماه از جلسات مشاوره در برقراری ارتباط و گفتگو با یکدیگر مشکل دارند. مددکاران اجتماعی به عنوان یک شخص ثالث و بی طرف عمل می کنند و به اعضای خانواده کمک میکنند تا ترسها، نگرانیها و ناامیدیهای خود را مطرح سازند. آنها اغلب سوالاتی را برای کشف علل اساسی مشکلات خانواده مطرح می سازند. به عنوان مثال، اگر کودکی ناسازگار است، ممکن است ناشی از تنش در محیط خانواده باشد؛ بدین طریق مددکار اجتماعی به او کمک می کند تا افکار خود را بیان کرده و کل خانواده بتوانند درباره مسائل پیش آمده گفتگو کنند و به درکی از مشکلات برسانند.
- مداخله
مددکاران اجتماعی برخی اوقات، راه حلهای فوری ولو کوتاه مدت را برای کمک به حل مشکلات خانواده پیشنهاد می دهند و تلاش دارند به واحد خانواده ثبات بخشند. از جمله در مورد مسائل مربوط به هر فرد از اعضای خانواده با آنان به گفتگو می نشینند تا مشاوره موثرتر واقع شود. برای مثال اگر یکی از اعضای خانواده مشکل جدی در زمینه سوء مصرف مواد مخدر یا الکل داشته باشد، مددکار اجتماعی میتواند به او پیشنهاد دهد قبل از ادامه مشاوره وارد فرآیند درمان سوء مصرف مواد شود. یا اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به بیماری روانی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی باشد، ممکن است مددکار اجتماعی او را به یک روانپزشک ارجاع دهد تا در صورت لزوم داروهایی تجویز نماید و در مدیریت شرایط بیمار کمک رسان باشد.
- حل تعارضات
اغلب خانواده هایی که وارد فرآیند مشاوره می شوند، یک مشکل فوری دارند که موجب ایجاد ترس و تعارض در خانواده شده است. اولین کمک مددکاران اجتماعی به خانواده ها در «درک» و «حل مسأله» است. اگر مشکل خانواده در روابط زوجین است، مددکار اجتماعی به زوجین یاری می رساند تا مسائل مربوط به خود را با یکدیگر بیان سازند تا بتوانند به عنوان یک تیم در مراقبت از فرزندانشان عمل کنند. همچنین به کودکان یاری می رساند تا به این درک برسند که مشکلات والدینشان هیچ ارتباطی به آنان ندارد. اگر کودکان از طلاق والدین، یا مرگ یکی از اعضای خانواده متأثر شوند، مددکار اجتماعی به آنان کمک می کند راههای مقابله با غم و ترس هایشان را بیابند.
- آموزش
هدف بلند مدت مددکار اجتماعی این است که به خانواده ها آموزش دهد که چگونه با یکدیگر برای پیشگیری و حل مشکلات عمل کنند. همچنین خانواده را در حل مسائل فوری، پویایی خانواده و نحوه تأثیرپذیری اعضا از یکدیگر آموزش می دهد. مددکار اجتماعی به خانواده کمک میکند تا یاد بگیرند چگونه به مسائل بنگرند و به مشکلات واکنش نشان دهند. همچنین میتواند پیشنهاد دهد که جلسات هفتگی خود را در فضایی برگزار کنند که همه اعضای خانواده بتوانند به راحتی نگرانی های خود را بیان کنند و مورد بحث قرار دهند.
نویسنده: کبری واعظی؛ کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی
انتشاریافته در مجموعه رسانه های تخصصی مددکاری اجتماعی ایرانیان
Reference
- Ellie Williams (2016). Role of Social Worker in Family Counseling. Work. chorn. com
